Một thời gian hơn 30 năm về trước, là một chàng sinh viên non nớt và chân ướt chân ráo sang Nga. Thời đó là Liên Bang Xô Viết, tôi được sống trong môi trường mới hoàn toàn, đầy lạ lẫm nhưng đủ để gây tò mò với chàng trai đầy nhiệt huyết như tôi.
Trải qua quãng 5 năm học tập, đủ để tôi hiểu được văn hóa Nga có nhiều điều khiến ký ức của tôi không bao giờ bị hòa tan bởi những nét đặc trưng khác của châu Âu nói chung. Một trong những điều đó là ẩm thực. Bánh mỳ đen là nét văn hóa Nga trong cả những bữa ăn hàng ngày lẫn tiệc thịnh soạn. Trong tục ngữ của nước Nga, bánh mì đen được ví như là cha ruột của mỗi người. Điều quan trọng khi làm bánh mì đen là phải mua được bột mì đen chứ không phải bột mì vàng như bình thường, còn lại là tùy thuộc vào công thức ở mỗi nơi mà có cần ủ chua hay không.
Và ký ức đó theo tôi về Việt Nam đến bây giờ.