Y Tý là một xã vùng cao biên giới ở độ cao trên 2.000 m so với mặt nước biển. Nơi này nổi tiếng là vùng đất mây vờn đẹp nhất Việt Nam cùng những ruộng bậc thang ánh sắc vàng vào mỗi mùa thu.
Xuất phát từ thị trấn Sa Pa du khách có thể di chuyển bằng xe máy hoặc ôtô theo lịch trình Bản Xèo - Mường Hum - Sàng Ma Sáo – Dền Sáng đến Y Tý. Từ những ngày cuối tháng 8 đến tháng 9, lúa chín ở dọc đường đi. Men theo những khúc cua ngoằn ngoèo du khách sẽ bắt gặp mây trắng giăng khắp thung lũng, trôi đan xen qua từng vạt núi, từng mái nhà.
Đường vào Mường Hum du khách ghé qua chợ phiên, họp duy nhất vào sáng chủ nhật. Đây là ngày nhộn nhịp nhất ở vùng cao Bát Xát, là nơi gặp gỡ giao thương của các dân tộc như: Dao, Mông, Hà Nhì. Một điều rất ngạc nhiên là khu chợ phủ sóng wifi của các nhà dân.
Vượt qua địa phận thuỷ điện Nậm Hô – Dền Thàng, du khách sẽ choáng ngợp trước cảnh những cánh đồng đến ngày thu hoạch, người dân cần mẫn vác những gùi lúa từ dưới thung lũng lên vệ đường.
Mùa lúa chín đỉnh điểm vào đầu tháng 9. Trên khắp các sườn núi màu vàng của lúa tô điểm trên nền trời mây trắng tạo nên một bức tranh đầy mê hoặc.
Đi dạo và ngắm lúa ở bản Choản Thèn là một lựa chọn lý tưởng. Ở đây những mái nhà trình tường nằm san sát nhau, đến khoảng đất trống ở phía cuối đường có cây cổ thụ và góc nhìn trên cao. Ai đến cũng có ít nhiều cảm xúc khó quên.
Bản làng nơi đây còn lưu giữ nét đẹp của nếp nhà trình tường - loại nhà truyền thống của người dân tộc Hà Nhì.
Đến Y Tý mùa thu, du khách có thể chọn điểm tâm sáng bằng món bánh cuốn thịt nướng ăn kèm rau húng rừng, một suất có giá 25.000 đồng.
Dọc đường đi A Mú Sung một số chỗ lúa còn xanh. Cả một khoảng trời mênh mang hút tầm mắt là ruộng lúa bậc thang rộng bát ngát.
Dương Thanh